Vpn nedir ?
Özellikle twitter’ın da yasaklanmasıyla son günlerde internet kullanıcılarının büyük bir bölümünün yasaklara karşı kullanmak zorunda kaldığı “VPN nedir, nasıl çalışır, çeşitleri nelerdir, iyi ve/ya kaliteli vpn’lere nasıl sahip olunur, vpn nasıl kurulur” bu konuları VPN döküman serisinde anlatmaya çalışıcam.
VPN Nedir ?
En temel ve basit sorudan başlayalım. VPN: Virtual Private Network yani tam kelime anlamıyla Sanal Özel Ağ; Bulunduğunuz ağdan, bambaşka bir ağa bağlanmanızı sağlayan bir aracıdır. Tanım yapınca biraz karışık bir şeymiş gibi gözükebilir daha sade anlatmaya çalışacak olursak bağlanmaya çalıştığınız siteye (ağa) bağlanmanıza yardımcı olan bir araçtır.
Aşağıdaki görselde de basit bir şemasını görebilirsiniz. Normalde bir ağa internet üzerinden direk bağlanmaya çalıştığınızda bir çok yere bilgi gönderir, alırsınız. Bilgi alış verişi yaptığınız, bir siteye girmek için geçirdiğiniz yolculuğu görmek isterseniz;
Windows için; Başlat > çalıştır > Gelen ekrana cmd yazıp enterlayın ve örneğin tracert merdincz.com yazıp enterlayın.
Linux için; traceroute merdincz.com
Ben uğraşmayayım online olarak bakmak istiyorum diyenler ise buradaki site’den bir siteye girmek için kat edilen yolu görebilirler. (Sitedeki bilgi sizin localinizi değil, siteye ait sunucunun bulunduğu yeri göstermektedir)
VPN’in olayı ise bizi bu olaydan kurtarmaktır.
Peki biz VPN’i neden kullanıyoruz ?
VPN kullanıyoruz çünkü ülkemiz yasalarına göre kimi sitelere girmek yasak veya erişim engellenmiş durumda. Biz de VPN kullanarak kendi ülkemiz yerine, temel anlamda başka bir ülkeden ilgili siteye erişiyoruz. Bu durumda Türkiyedeki bir datacenter’dan VPN kiralamanın mantıksız olduğunu belirtmeme gerek diye düşünüyorum.
Kısaca vpn’in ne olduğunu ve nasıl çalıştığını anladığınızı düşünürsek gelelim diğer kilit sorularımıza.
VPN çeşitleri nelerdir ?
- PPTP Point to Point Tunneling Protocol yani Noktadan noktaya tünel protokolü
- L2TP Layer 2 Tunneling Protocol yani Katman iki tünel protokolü
- SSTP Secure Socket Tunneling Protocol Güvenli tünel protokolü
- PPTP, Microsoft işletim sistemleriyle birlikte (Microsoft 2000, WindowsXP, Windows Vista vb.) ve aynı zamanda farklı Microsoft istemcileriyle kullanılabilir. PPTP, L2TP/Ipsec gibi ortak anahtar altyapısı (PKI) kullanımını gerektirmez. Bunun üzerine PPTP, veri akışındaki güvenliği sağlar, yani veri bir başkasının eline geçtiğinde şifreleme anahtarı olmadan ulaşılamaz. Fakat veriler, PPTP tabanlı VPN bağlantılarının akış sırasıda verilerin değişimi konusunda ve kimlik doğrulama, yani veriyi gönderen kişinin yetkili kullanıcı olup olmadığı konularında kanıt sağlayamaz.
- L2TP/Ipsec, sadece Microsoft 2000, Windows XP ve Windows Vista ve üstü çalıştıran bilgisayarlarla kullanılabilir. L2TP/Ipsec, kimlik doğrulama yöntemi için önceden paylaşılan anahtarları veya bilgisayar sertifikalarını sağlar. Kimlik doğrulama kısımında bilgisayar sertifikalarını sağlamak için PKI’ya başvurur. L2TP/Ipsec, VPN bağlantıları kimlik doğrulama, veri gizliliği ve veri bütünlüğü için IPsec'i kullanır.
- SSTP, Windows Vista Service Pack 1 (SP1) veya Windows Server 2008 ve üstü işletim sistemleriyle çalışan bilgisayarlarda kullanılır. SSTP VPN bağlantılarında SSL kullanılarak veri gizliliği, kimlik doğrulaması ve veri bütünlüğü sağlanır.
Vpn tercihimizi de yaptığımıza göre gelelim VPN alırken dikkat edilecek hususlara.
Vpn veya VPN için alınan VDS, VPS hizmetleri için dikkat edilmesi gereken konular
Son günlerde yayımlanan dökümanların çoğunda amaç twitter ve diğer yasaklı sitelerin engelinin aşılması olduğu için DigitalOcean ve diğer ucuz vps, vds satışı yapan datacentarlardan bahsedilmekte fakat kullanıcıyı yönlendirme konusunda başarısız kalmakta.
Örneğin kullanıcı DigitalOcean veya LeaseWeb’e girip vps,vds hizmetlerinden birini alacak fakat kıstasları ne olmalı, nelere dikkat etmeli ?
Neden lokasyon önemli ?
Öncelikle en önemli konulardan biri satın alacağınız hizmetin bulunduğu datacenterın lokasyonu.
Hollanda lokasyonlu bir datacenter dururken, İngiltere lokasyonlu bir datacenter seçmek hata olur. Neden ? Bizim bulunduğumuz konum, kullandığımız ISP ve backbone’ları göz önünde bulundurursak Hollanda, İngiltere’ye göre daha avantajlı.
Bant genişliği
Diğer önemli noktalardan biri de bandwith (Bant genişliği) yani kota. Kısaca sizin bir ay boyunca yapabileceğiniz veri transferinin boyutu. Örneğin aylık 500GB bandwith’iniz var iken siz 800 gb’lık bir veri alış verişi yapmayı denerseniz 500’den sonra hizmet aldığınız firma otomatik olarak, kotanız sıfırlanana kadar hizmet almanızı engelleyecektir. Bu da serverınızı aynı zamanda web veya oyun server gibi farklı amaçlarla kullanıyorsanız sıkıntı yaşamanıza neden olacaktır. LeaseWeb’de rakamı bulamadım fakat DigitalOcean için en düşük BW yanlış görmediysem 1TB bu da sizi TTNET gibi firmaları düşünürsek Türkiye ortamında rahatlıkla idare edecektir.
İlgili networkün bağlı bulunduğu ülke yasaları
Son ve önemli konulardan biri ise VDS’i satın alacağınız network’ün bulunduğu ülkenin yasaları. Örneğin Türkiyeden bir VDS satın almanız durumunda erişemediğiniz sitelere yine Türkiye üzerinden bağlanacağınız için erişemeyeceksiniz. Bu yüzden amacınıza uygun bir networkten almanız tavsiye edilir. Örneğin hollanda’da twitter için herhangi bir engelleme şu anda söz konusu değil. Twitter’a girmek istiyorsanız gönül rahatlığıyla hollanda networklü bir vps,vds almanız mantıklı olacaktır.
Konuyu bağlamamız gerekirse temel anlamda VPN’in ne işe yaradığını, çeşitlerini temel anlamda anladığınızı düşünüyorum. Ek olarak VPN kurmak için alacağınız vps, vds veya dedicated gibi hizmetlerde hangi noktalara dikkat etmeniz gerektiğini de özetlemeye çalıştım.
Sıra geldi VPN kurulumuna.
Bunu da bir sonraki dökümanımda detaylı olarak işlemiş olacağız.
Şimdilik aklınıza takılan herhangi bir soruyu varsa veya yanlış yorumladığım kısım varsa yorum kısmından bildirimde bulunabilirsiniz.